Psychosomatiek

Wat zijn psychosomatische klachten?
Psychosomatische klachten zijn klachten van lichaam en geest. Bij deze klachten is er een grote wisselwerking van geest (psyche) en lichaam (soma). Het zijn lichamelijke klachten die veroorzaakt of verergerd worden door stress en emoties.

Uit balans
Oorzaken van psychosomatische klachten zijn stress en emoties van ingrijpende gebeurtenissen, alledaagse zorgen, belastende situaties of stressvolle relaties. Een te hoge werkdruk, te veel drukte thuis, ingrijpende gebeurtenissen in je leven, zorgen, problemen, conflicten of dagelijkse ergernissen kunnen stress opleveren. Je kunt daardoor uit balans raken. De klachten kunnen ook te maken hebben met persoonlijke eigenschappen zoals moeite hebben om grenzen aan te geven, perfectionisme, een negatief zelfbeeld, faalangst, veel van jezelf moeten of moeite hebben om voor jezelf op te komen.

Stress moet aan en uit kunnen
Zorgen en stress zijn uitdagingen die bij het leven horen. Er is niets aan de hand als wij ons goed voelen. Stress kan zelfs gezond zijn. Wij hebben het soms nodig om goed te presenteren, onszelf te motiveren en het beste uit onszelf te halen. Stress wordt ongezond als het niet wordt afgewisseld met ontspanning en herstel. Oftewel: stress moet aan en uit kunnen. Zodra er sprake is van teveel of langdurige stress, dreigt het gevaar dat lichaam en geest onvoldoende herstellen, met als gevolg lichamelijke en/of psychische klachten.
Het ontstaan, aanhouden, verergeren of zelfs chronisch worden van deze klachten heeft te maken met de wisselwerking tussen lichaam, geest en omgeving. Deze wisselwerking wordt biopsychosociaal model genoemd.

Integrale aanpak
Mensen met psychosomatische klachten vallen vaak tussen wel en schip. Daar waar het gemengde (lichamelijke en psychosociale) problematiek betreft is de psychosomatische oefentherapeut bekwaam om deze klachten te behandelen. De behandeling richt zich namelijk op zowel de lichamelijke als op de psychosociale problematiek Dit wordt de integrale aanpak genoemd.

Behandeling
Psychosomatische oefentherapie biedt inzicht in de onderliggende oorzaken van deze symptomen en geeft oefeningen voor het verhelpen of verminderen van de klachten. Je leert je eigen veerkracht te vergroten.

De behandeling bestaat uit een combinatie van gesprekken en oefeningen:

• Gesprekstherapie om onderliggende zorgen of problemen helder te krijgen, deze te verwerken, op te lossen of beter te hanteren.
• Psycho-educatie: informatie over psychosomatische klachten en de wisselwerking tussen je lichaam en geest.
• Interventies uit de cognitieve gedragstherapie om meer inzicht te krijgen op uw eigen gedachten, gevoelens en gedrag en leren er beter mee om te gaan.
• Therapeutisch lichaamswerk, in de vorm van adem- en ontspanningsoefeningen, mindfullness, hartcoherentie en expressieoefeningen, om te leren weer in balans, tot rust en in je kracht te komen, en stress gezond te reguleren. Of juist focusoefeningen om meer in contact te komen met je lijf en diepere gevoelservaringen.
• Interventies uit de ‘acceptance and commitment therapie’ (ACT), om te leren je met minder stress te richten op wat je echt belangrijk vindt in je leven.

“Niet de dingen zelf maken de mensen van streek, maar hun gedachten erover.”
– Epictetus (filosoof, 55-135 n. Chr.)

De psychosomatische oefentherapie past bij het nieuwe gezondheidsconcept van Positieve Gezondheid: gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven (Hubert et al., 2011).

De behandeling is geschikt bij:

Psychosomatische Oefentherapie is geschikt voor behandeling van lichamelijke symptomen, psychische symptomen en gedragsmatige symptomen van stress. Voorbeelden van deze symptomen zijn: